B12 vitamini, vücudumuzda üretilmeyen, dışarıdan aldığımız besinler sayesinde vücudumuza giren bir vitamindir. Bu nedenle B12 eksikliğinin temel nedeni vücuda aldığımız besinlerin B12 vitamininden eksik olmasıdır. Bir diğer neden ise yeterli B12 vitamini alınsa bile bazı etkenler nedeniyle yeterli derecede emilememesidir. Emilim; midenin asit dengesinin bozulması, mide asidini azaltan ilaçlar (örn şeker ilaçları), mide ve bağırsak iltihapları, pankreas yetmezliği, aşırı alkol tüketimi nedeniyle azalabilir. B12 eksikliği, süt, yumurta, tereyağı, et, balık, peynir gibi hayvansal gıdalarla beslenmeyenlerde sık görülür. Vejetaryen ve veganlarda yaygındır.
Vücutta önemli metabolizma faaliyetlerinde rol üstlenen B12, kırmızı kan hücrelerinin yapımında, genetik faktörlerin oluşmasında ve sinir hücrelerinin korunmasında etkilidir. B12 eksikliğinde karaciğer, kalp, böbrek ve beyin işlevlerinde aksaklıklar meydana gelir. Besinlerle alınan B12 karaciğerde depo edilir ve buradan kullanılır. Bu depo B12 bir veya iki yıl süresince bir insana yetecek kadardır. Depo B12 de bittiğinde artık vücut fonksiyonlarında anormal belirtiler açığa çıkmaya başlar. Bu belirtileri hep beraber inceleyelim.
B12 Eksikliği Belirtileri
- Unutkanlık
- Dikkat dağınıklığı
- Odaklanamama
- Halsizlik
- Baş ağrısı
- Baş dönmesi
- Karıncalanma ve uyuşma hissi ( el/ayak)
- Denge kaybı
- Kulak çınlaması
- Çarpıntı
- Hızlıca soluk alıp verme
- Kaslarda güçsüzlük
- Kansızlık
- Dil enfeksiyonu
- Uyku problemleri
B12 tedavisi nasıl yapılır?
B12 tedavisi, eksikliğin miktarına ve boyutuna bağlı olarak değişir. Eğer hafif miktarda eksiklik var ise B12 içeren besinlerin alınması ile bu açık kapatılmaya çalışılır. Eksiklik fazla miktarda ve bu eksiklik B12 miktarının az alınmasıyla değil de, sindirim sistemindeki emilim sorunuyla alakalı ise B12 doğrudan iğne ile sisteme verilecektir. Çünkü haplar emilmeden önce bağırsaklara gelecektir. Bağırsak sistemi bozuk olduğunda ise bu emilim gerçekleşemez. Bu nedenle B12 iğnesi kullanılır. Yine ağız yoluyla alınan haplar emilim sorunu olmayan bireylerde B12 eksikliğinin fazlalığında kullanılır.
Herhangi bir sindirim sorunu olmayan bireyler ( bağırsak, mide sorunları vb.) muayeneden geçtikten sonra B12 takviyesine ihtiyaç duymaktadırlar. Bu takviye haplarla veya B12 den zengin besinlerle sağlanır. Bu besinler, süt, yoğurt, peynir, tereyağı, et, ciğer gibi hayvansal gıdalar ile, mercimek, brokoli, ıspanak, maydonoz, karnabahar, bezelye, barbunya gibi gıdalardır.
Ayrıca tedavide, yukarıda belirtilen, B12 emilimini azaltacak ilaçlara ve hastalıklara karşı önlem alınmalı, tedavinin her anında doktorunuza danışmalısınız.