Çölyak hastalığı, gluten adlı proteinin yer aldığı her türlü besine karşı vücudun savunmaya geçmesidir. Glutene karşı vücut bağışıklık oluşturur ve emilimi reddeder. Glutenin emilip kana karışması gereken yer ince bağırsaktır. İnce bağırsak gluteni reddeder ve sonucunda alerjik reaksiyonlar oluşur. İnce bağırsaktaki villus dediğimiz çıkıntılı yapılar besinlerin karıştırılması ve yol almasını sağlar. Bu villuslar ince bağırsağın alerjisi sonucunda tahrip olur. Aynı zamanda bağırsak mukozasının da zarar görmesiyle gluten alerjisi birçok bağırsak rahatsızlığına sebep olabilir. Tahrip olan ince bağırsak villusları küçülür, bağırsağın alanı daralır, yediğimiz besinler yeterince emilemez, böylelikle beslenme yetersizlikleri meydana gelir.
Çölyak Belirtileri Nelerdir?
- İshal
- Kusma
- İştahsızlık
- Sık sık büyük tuvalete çıkma
- Derike kaşıntılar ve yaralar
- Karında balonlaşma
- Karında şişkinlik
- Karın ağrısı
- Belirgin kilo kaybı
- Kansızlık
- Vitamin eksiklikleri
- Eklem ve kemik ağrıları
- Halsizlik
- Yaşına göre büyüme geriliği
- Ağız yaraları
Çölyak hastasının uzak durması gereken gluten içeren besinler
- Buğday
- Arpa
- Çavdar
- Yulaf
- Bulgur
- Makarna
- İrmik
- Ekmek
- Bisküvi
- Pasta
- Kuskus
- Şehriye
- Börek
- Simit
- Kraker
- Dondurma ve külahı
- Kurabiye
- Unlu mamüller
- Hazır salça
- Ketçap
- Soslar
- Salçalı yemekler
- Una batırılarak kızartılan besinler
- Karışık yemek baharatları
- Çikolata, cips gibi herhangi bir hazır gıda
- Fast-food
- Sucuk, sosis gibi işlenmiş et ürünleri
- Puding
Çölyak hastası neler yiyebilir?
- Gezen tavuk yumurtası
- Otla beslenmiş hayvan eti
- Balık
- Ciğer
- Kuzu
- Ördek
- Tavuk
- Hindi
- Dana
- Tüm sebzeler ve meyveler
- Tüm bakliyatlar
- Katkısız yağlar
- Zeytin
- Ispanak
- Brokoli
- Salata
- Badem
- Ceviz
- Avokado
- Soğan
- Sarımsak
- Keçi peyniri
- Kırmızı biber
- Limon
- Patlıcan
- Mısır
- Pirinç
- Patates
- Nohut unu
- Kestane unu
- En iyi meyve üzümdür, şeftali gibi şekerli meyvelerde dikkatli olunmalı
Çölyak hastalığı tedavisi nasıl yapılır?
Çölyak hastalığının tedavisi kesin olarak bulunmamaktadır. Çölyak hastalarının beslenme stilini glutensiz diyet ile devam ettirmesi şarttır. Glutensiz beslenme ile şikayet edilen bağırsak rahatsızlıkları gibi durumların azalması beklenir. Amaç belirtilerin azaltılması ve bağırsağın eski sağlığına kavuşmasıdır. Bu tedavi süreci kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Hastanın kaç yaşında tedaviye başladığı, bağırsakların durumu, belirtilerin ortaya çıkma şekli gibi durumların hepsi tedaviyi etkilemektedir. Uzun süre glutensiz beslenmeye rağmen hala şikayetler devam etse bile bu diyet asla bırakılamaz. Hastalar ömür boyunca bu diyete uymak zorundadır. Aksi halde şikayetler geri döner. Çünkü bu hastalığın tedavisi henüz keşfedilememiştir.