Geçtiğimiz kurban bayramından sonra şarbon hastalığı vakasına oldukça sık rastladık. Ciddi tablolara yol açan şarbon hastalığı ölüme bile yol açabiliyor. Peki bu hastalık nedir? Neden bu yıl fazla vakayla karşılaştık?
Şarbon hastalığı, otla beslenen hayvanların etinde bulunan ve hastalığa sebep olan bacillus antracis bakterisinin temas, beslenme veya solunum yoluyla insana bulaşması sonucu sistem hastalıklarına yol açabilen bir durumdur. Aynı zamanda bu hayvana temas etmiş başka bir bireyden ya da hayvana temas etmiş herhangi bir bölgesinden ( örneğin kürkü) de bu bakteri size bulaşabilir. Bu bakterinin yaşam alanı toprak veya hayvanların yetiştirildiği yerlerdir. Bakteriyi taşıyan hayvanların insana bu bakteriyi taşıma riski oldukça fazladır.
Şarbon hastalığının bulaşma yollarına bakacak olursak; hayvandan elde edilen her türlü kürk, mont gibi hayvanla temas etmiş ürünlerin işlenmesi esnasındaki temas sonucu deri şarbonu veya bu ürünlerin solunum yollarını etkilemesiyle oluşan akciğer şarbonu deri sektöründe görülmektedir. Tarım sektöründe ise şarbonun bulaş riski en yüksek düzeydedir. Ölmüş hayvanların kesilmesi, etlerinin yenmesi, derilerinin yüzülmesi gibi direkt temas sonucu deri şarbonu veya sindirim sistemi şarbonu meydana gelir. Hayvancılıkla uğraşanların şarbon hastalığına karşı önlem almasında fayda vardır. Sinekler de bu bakteriyi taşıyabilir. Hayvanların yetiştirildiği alanlarda gezen sineklerin enfeksiyonu bulaştırır. Laboratuvar ortamında bu bakterinin incelenmesi dikkatli biçimde yapılmalıdır. Aksi halde bakteriyle bu kadar yakınlaşmak hastalığa sebep olabilir. İnsandan insana temas veya solunum yoluyla da bulaşma ihtimali az da olsa vardır.
Şarbon hastalığının belirtileri nelerdir?
Hastalığın etkilendiği alana göre etkileri değişmektedir. Solunum ile bulaşmış ise ciğerlerimiz etkilenir. Akciğerlere yerleşen mikrop burayı tahrip eder. Yaralar oluşur. Nefes almak zorlaşır. Gribe benzer belirtiler ortaya çıkar. Ateş yükselir, lenf bezleri şişer. Hastanın şok geçirme riski vardır hatta şok, ölümle bile sonuçlanabilir.
Hastalık deriyle temas ile bulaştıysa deride yaralar meydana gelir. Bulantı ve kusma yaşanır. Deride açık yara olması durumunda mikrop vücuda girer. Çıban şeklinde ağrısız yaralar oluşturur.
Sindirim yoluyla bulaş, kanamalara sebep olur. Kanlı dışkılama veya kanlı kusma görülür. Şarbon mikrobu en çok çiğ etlerin yenmesi sonucunda bulaşır. Hasta şok geçirebilir ve ölebilir.
Şarbon hastalığının tedavisi nasıl olur? Şarbondan nasıl korunuruz?
- Şarbon mikrobu taşıdığından şüphelenilen hayvanların kesilmeden yakılması gerekir.
- Hayvanların yetiştirildiği yerlere yakın alanlarda mikrop görüldüğünde hayvanların aşılanmasında fayda vardır.
- Şarbon mikrobu taşıyan hayvandan sağlanan her ürünün, hayvanın yaşadığı yerin, yemlerinin yok edilmesi gerekir.
Belirtiler görülürse acil olarak sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir. Tedavide antibiyotikler kullanılır. Tedavi sonucunda hasta iyileşebilmektedir. Erken tanının faydası vardır. Deri şarbonuna yakalananlarda deri bakımı da yapılır.